CINK
Kako pravilno uzimati vitamine i minerale? Danas su u fokusu mineral cink. Cink se smatra esencijalnim nutrijentom, što znači da ga naše tijelo ne može proizvesti ni skladištiti. Iz ovog razloga ga konstantno trebamo unositi u organizam putem prehrane i suplemenata. Cink je jedan od dodataka prehrani koji ima stalno mjesto u mojoj suplementaciji a preporučila bih mnogima da ga uzmu u obzir jer je nevjerovatno koristan. Učestvuje u nizu procesa od ekspresije gena, enzimatskih reakcija, funkcije imuniteta, sinteze proteina, sinteze DNK, zacjeljivanja rana, rast i razvoj. Cink možemo unijeti kroz narninice biljnog i životinjskog porijekla. Izvori cinka su piletina, crveno meso i žitarice za doručak koje su poželjno još obogaćene vitaminima i mineralima poput cinka. Da ne govorimo koliko je koristan kada je u pitanju zdravlje kože – od akni, oštećene zaštitne barijere kože, seboreičnog dermatitisa, ekcema i drugih kožnih stanja, cink je veoma bitan za zdravlje kože i može biti efikasna nadopuna adekvatne preparativne rutine.
Koliko cinka nam je potrebno i sa čime ga kombinovati?
Zbog uloge u imunitetu, primjetiti ćete da ga lonzege/ pastile za prehladu imaju u svom sastavu. Veoma je popularno prehladu tretirati suplementima cinka ali on može smanjiti efikasnost nekih lijekova i izazvati nuspojave. Zato je važno znati kako i koliko ga unositi. Dnevna preporučena količina cinka je 8 miligrama za žene i 11 miligrama za muškarce (znači, riječ je o dozama za odrasle osobe). U nastavku ću se dotaći oblika cinka kako bi mogli odabrati onaj najbolji za vas i vaše zdravlje:
- Zinc Gluconate: najčešći oblik i najlakše dostupan (sadrže ga pastile, nazalni sprejevi, suplementi).
- Zinc Citrate: ova vrsta cinka sa limunskom kiselinom ima apsorpciju sličnu onoj koju ima cink gluconate (kada se konzumira na prazan stomak), a višu od oblika cink oxide.
- Zinc Picolinate: meni možda najdraža forma cinka jer je veoma efikasan kod tretiranja deficita ovog minerala.
- Zinc Acetate: ova se forma cinka također pravi sa limunskom kiselinom te se često pridodaje lijekovima za prehladu, nazalnim sprejevima i pastilama. Istraživanje je pokazalo da su pastile sa ovom formom superiornije u odnosu na one koje sadrže cink gluconate.
- Zinc Oxide: ovaj oblik cinka se koristi i kao suplement ali ilokalno, na koži. U vidu suplementa, nije najbolji izbor jer mu je lošija biodostupnost ali već znamo koliko je efektan kao UV mineralni filter. Također je poznato da olakšava probleme pelenskog osipa, ekcema i psorijaze.
- Zinc Sulfate: ovo je oblik cinka koji se povremeno koristi u kapima za oči kako bi olakšao iritaciju. Oralno se koristi za ubrzavanje zacjeljivanja kože ali može izazvati stomačne iritacije jer se takmiči sa kalcijem za apsorpciju.
- “Enzimski aktiviran” Zinc: novija opcija koja se razlikuje od cheliranog i elementarnog cinka. Dobija se od cinka iz cjelovitih namirnica koje su fermentirane, odatle enzimski aktiviran cink koji poboljšava apsorpciju u tijelu. On je možda nov ali veoma obećavajući.
Uzimati suplement cinka + vitamin C.
Uzimati suplement cinka + omega-3.
Uzimati suplement cinka + N-acetyl cisteine (NAC).
Uzimati suplement cinka + obrok bogat sumporom (jaja, brokula, crveni luk, bijeli luk, sjemenke bundeve, morski plodovi, bakalar, govedina).
Kada ne uzimati suplemente cinka i sa čime ih ne smijemo kombinovati?
Suplementi cinka mogu skratiti simptome prehlade ali ne preporučuje se korištenje intranazalnog cinka koji se povezuje sa gubitkom čula mirisa. U slučaju da niste sigurni da li unosite previše cinka, znaci da ste sa njim pretjerali uključuju žgaravicu, dijareju, glavobolju, mučninu. Sa svakim suplementom se treba voditi logikom i razumom tako da bi trebalo praviti pauze sa svakim suplementom. Dugotrajna i neadekvatna suplementacija cinkom može izazvati manjak bakra – a osobe sa deficitom bakra mogu imati neurološke probleme, poput trnaca i osjećaja slabosti u ekstremitetima. Zvanično se zadnjom gornjom granicom za odrasle smatra unos od 40 mg cinka, dok su 4 mg cinka gornja granica za mališane do 6 mjeseci života. Ali se pogotovo kada su bebe, todleri i djeca svih uzrasta najbolje posavjetovati sa stručnom osobom prije finalne odluke.
Ne uzimati suplement cinka + fosfor.
Ne uzimati suplement cinka + bakar (ukoliko imate potrebu da ih oba uzimate, neka to bude sa 2 sata razmaka te uz cink uzimajte 2 mg bakra dnevno.
Ne uzimati suplement cinka + željezo (između njih treba biti 2-4 sata razmaka).
Ne uzimati suplement cinka + magnezij.
Ne uzimati suplement cinka + kalcij.
